Zbiorniki na deszczówkę - ekonomiczne i ekologiczne wykorzystanie wody opadowej
Deszcz jest nieodłącznym elementem naszego klimatu i warto z niego korzystać. Przykładowo, roczna suma opadów w Polsce w 2020 roku wynosiła 654 mm.
Od 2018 roku w naszym kraju wprowadzony jest podatek od deszczu - opłata za zmniejszenie naturalnej retencji terenu. Zbiorniki na wodę pomagają jej uniknąć. Intensywne opady, zwłaszcza te w okresie letnim mogą być idealną okazją dla osób, które cenią sobie oszczędne i ekologiczne rozwiązania. Zbiorniki na deszczówkę pozwalają na gromadzenie i ponowne wykorzystanie wody deszczowej. Zazwyczaj są montowane w taki sposób, że pobierają wodę z rynien. Zebraną wodę możemy wykorzystać do podlewania roślin w ogrodzie, mycia samochodu czy spłukiwania wody w toalecie.
Rodzaje zbiorników na deszczówkę
Pojemniki na wodę opadową naziemne - przyrynnowe
Zbiorniki na deszczówkę naziemne są najczęściej ustawiane przy domu i prowadzą do nich rury spustowe. Są odporne na niekorzystne warunki atmosferyczne oraz odporne na promieniowanie UV, co ogranicza rozwój glonów i mikroorganizmów. Z tego typu zbiornika warto skorzystać, jeśli woda z niego będzie służyć tylko do podlewania ogrodu.
Producenci oferują zbiorniki naziemne, które poza funkcją użytkową będą estetycznie dopełniać nasz ogród. Możemy wybrać zbiorniki w stylu rustykalnym, nowoczesnym czy imitującym kamień. Do wyboru są różne kolory, kształty oraz rozmiary. Jeśli decydujemy się na zbiornik naziemny warto przejrzeć pojemniki, jakie proponują nam producenci i znaleźć odpowiednią ozdobę do naszego ogrodu.
Zbiorniki na wodę deszczową poziemne
Zbiorniki retencyjne podziemne umiejscowione pod ziemią i nie zajmują powierzchni użytkowej. Nie docierają do nich promienie światła ani nie nagrzewają się, co ogranicza rozwój glonów i mikroorganizmów.
Ze względu na to, że zbiorniki podziemne są często większe niż te naziemne oraz bardziej zaawansowane, o jego instalacji powinniśmy myśleć jeszcze przed projektowaniem domu. Warto pamiętać, że tego typu zbiorniki nie tylko będą stanowić źródło wody do podlewania ogrodu, ale również do spłukiwania toalety czy prac domowych takich jak mycie naczyń czy samochodu oraz pranie.
Jaki pojemnik na deszczówkę wybrać?
Aby wybrać odpowiedni pojemnik musimy wziąć pod uwagę kilka aspektów. Przede wszystkim powinniśmy pomyśleć o naszych potrzebach i faktycznej ilości potrzebnej nam wody. Warto też dokładnie poznać właściwości naszego dachu - jego powierzchnię, spadek oraz szybkość spływu. Trzeba też wziąć pod uwagę średnią ilość opadów w danym miejscu. Ponieważ jednym z powodów, dla których decydujemy się na założenie zbiornika są względy ekonomiczne, powinniśmy wybrać taką pojemność i cenę, która się nam zwróci. Zaznajomieni z wymienionymi wartościami możemy łatwo wykonać obliczenia.
Jak zainstalować pojemnik na deszczówkę?
Najprostszy sposób na zainstalowanie zbiornika jest podłączenie go do rynny poprzez zamontowanie specjalnego odzyskiwacza wody (zbieraka), który umieszcza się w otworze wywierconym w rynnie, lub instaluje pomiędzy dwoma odcinkami rury spustowej rynny. Dzięki temu woda będzie spływać bezpośrednio do zbiornika. Możemy także połączyć kilka zbiorników, które stoją obok siebie. Ponieważ zbiorniki naziemne mają mniejszą pojemność niż podziemne szybciej się zapełniają. W przypadku kilku połączonych ze sobą pojemników woda z jednego będzie przechodzić do kolejnego minimalizując ryzyko zalania obszaru przydomowego.
W przypadku zbiorników podziemnych projekt oraz instalację powinniśmy powierzyć profesjonalistom. Najlepiej pomyśleć o tym na etapie projektowania domu. Zbiornik podziemny można zainstalować po skończonej budowie domu, jednak wiąże się to z wykopami oraz w wielu przypadkach z modernizacją istniejącej już sieci kanalizacyjnej. Często też trzeba sięgać po dokumentację danej działki, aby nie uszkodzić żadnych przewodów czy innych instalacji. Przeszkodą może być też roślinność - przykładowo korzenie drzew uniemożliwiają instalację zbiornika podziemnego w danym miejscu. Idealnym miejscem może się okazać podjazd, na którym na co dzień parkujemy samochody.
Warto zaopatrzyć nasze zbiorniki na deszczówkę w filtry wody - mechaniczne (koszowe), oczyszczające z zanieczyszczeń takich jak liście, grobne gałązki wodę wpadającą z rynien.
Rynnowy odzyskiwacz wody - jak go zamontować?
Zbieracz (odzyskiwacz) wody deszczowej służy do pobierania i przefiltrowywania deszczówki. Pobrana woda trafia do pojemnika naziemnego lub podziemnego. Odzyskiwacze wody potrafią przefiltrować wodę z dokładnością nawet 95%, co jest bardzo ważne. W rynnach może znajdować się dużo zanieczyszczeń mechanicznych takich jak liście czy błoto. Dodatkowo, gdy wody w zbiorniku na deszczówkę będzie już dużo, dzięki odzyskiwaczowi jej nadmiar przeleje się do rynny.
Aby prawidłowo zamontować odzyskiwacz wody musimy zaznaczyć na rynnie linię maksymalnego poziomu wody w zbiorniku - w tym miejscu będzie się znajdował zawór zbieracza. Następnie rysujemy dwie dodatkowe linie - w zależności od wymiarów zbieracza, ich wysokości będą się różnić. W zaznaczonych przez nas miejscach przecinamy rynnę, a krawędzie wygładzamy pilnikiem. Aby założyć odzyskiwacz musimy lekko odgiąć rynnę, a następnie docisnąć go do dolnej części rynny. Pozostaje nam tylko połączenie zbieracza ze zbiornikiem.
Retencja wody - dlaczego warto o niej myśleć już teraz?
Retencja to zdolność do gromadzenia i przetrzymywania wody w zbiornikach naturalnych i sztucznych. Woda może być retencjonowana w powierzchniowej warstwie gleby, w roślinach, w naturalnych zagłębieniach czy w sztucznych zbiornikach. Ekolodzy od wielu lat powtarzają, że susze występują i będą występowały coraz częściej i na coraz bardziej rozległych terenach. Ich skutkiem mogą być okresowe niedobory i zakazy wykorzystywania wody do podlewania ogrodów, napełniania basenów, czy mycia samochodów. Z tego powodu liczy się tak naprawdę każda kropla wody, którą możemy naturalnie pozyskać. Im więcej wody pozyskamy z retencji tym mniej będziemy musieli jej pobierać z wodociągów i mniej za nią zapłacimy.
Mała retencja
W okresach pozbawionych opadów zasoby wód w Polsce spadają nawet o jedną trzecią. Nie mamy wpływu na to ile deszczu spadnie w danym roku, ani na to ile wody wyparuje z powierzchni. Mamy za to wpływ na retencję wody. Powstało określenie opisujące proste sposoby na zatrzymywanie wody w najbliższym otoczeniu - mała retencja. Jej celem jest likwidacja skutków pogarszającej się sytuacji wodnej w Polsce i na świecie. O małej retencji możemy mówić zarówno w przypadku zbiorników na deszczówkę, przydomowych oczek wodnych jak i większych stawów. Umownie mała retencja to zatrzymanie wody lub spowolnienie jej spływu w zbiornikach o pojemności do 5 mln m3.
Programy retencyjne - dofinansowanie i zwrot środków
W wielu polskich miastach i gminach można otrzymać dofinansowanie na zakup zbiornika do zbierania deszczówki. Programy retencyjne nie tylko pomagają ponieść koszty zbiornika, ale również jego montażu. Jeśli jesteśmy zainteresowani dotacją wystarczy złożyć wniosek w odpowiednim urzędzie. Przykładowo, w ramach programu Moja woda można uzyskać do 5000 złotych bezzwrotnej dotacji na przydomową instalację zatrzymującą wody opadowe i roztopowe. Jest realizowany od 2020 roku, a podpisywanie umów o dotacje zaplanowano do 30 czerwca 2024 roku. Aby się zakwalifikować minimalna kwota inwestycji musi wynosić 2 tysiące złotych.
Korzyści - czy zbiornik na deszczówkę się opłaca?
Za zainstalowaniem zbiornika do gromadzenia wody deszczowej przy naszym domu przemawia wiele aspektów - ekologiczne, ekonomiczne, a nawet estetyczne. Na początku warto podkreślić, że własna woda to ogromna niezależność, przede wszystkim od dostawców wody oraz wzrostów cen. Możemy także uniknąć opłat za odprowadzanie wody do sieci kanalizacyjnej. Gdy nie ma możliwości odprowadzenia wody możemy zużyć ją na miejscu i ograniczyć przeciążenie kanalizacji deszczowej.
Korzystając z własnej wody bierzemy także czynny udział w ochronie środowiska naturalnego oraz cennych zasobów wodnych. Minimalizujemy występowanie lokalnych podtopień oraz ilość pobieranej wody wodociągowej. Warto pamiętać, że dla roślin najlepsza jest miękka woda z niską zawartością wapnia - właśnie taką pozyskujemy z opadów atmosferycznych. Dodatkowo możemy ją wykorzystać do prac przydomowych - mycia naczyń, prania odzieży czy spłukiwania toalet.
Nie powinniśmy się także obawiać, że naziemny zbiornik nie będzie harmonizował z naszym domu lub ogrodem. Na rynku mamy do wyboru przeróżne style. Możemy znaleźć pojemniki wyglądem przypominające duże donice, rustykalne lub kolorowe. Walory estetyczne nie umniejszają funkcjonalności ani trwałości - zbiorniki dekoracyjne są trwałe i mogą funkcjonować przez wiele lat.
